Η κακή διατροφή, η έλλειψη άσκησης, η ανισορροπία στις ορμόνες, η υπερκατανάλωση τροφής, τα τσιμπολογήματα εκτός των κύριων γευμάτων μας, η κακή ψυχολογία, το άγχος, είναι μερικοί από τους κοινούς λόγους για τους οποίους παίρνουμε κιλά.

Πρωτίστως δεν τρώμε καλά, και όταν λέμε καλά, εννοούμε ισορροπημένα, καθώς λείπουν βιταμίνες και θρεπτικές ουσίες από τις τροφές που επιλέγουμε μέσα στους γρήγορους ρυθμούς της καθημερινότητάς μας.

Έπειτα η κακή ψυχολογία και το στρες μα σπρώχνουν στην υπερκατανάλωση φαγητού, καθώς και ορμονικές διαταραχές.

Η παχυσαρκία έχει πάρει ενδημικές διαστάσεις στην εποχή μας. Διάφοροι παράγοντες μπορούν να οδηγήσουν στην αύξηση βάρους, όπως:
–    γενετικοί – κληρονομικοί παράγοντες,
–    περιβαλλοντολογικοί παράγοντες (σωματική δραστηριότητα, διατροφή, ωράριο ύπνου),
–    ψυχολογικοί παράγοντες (άγχος, κατάθλιψη),
–    ορμονικοί παράγοντες (υποθυρεοειδισμός, ν.Cushing),
–    φάρμακα (στεροειδή, αντικαταθλιπτικά, αντιψυχωσικά).
Πέρα από την αισθητική δυσαρμονία και τις ψυχολογικές επιπτώσεις που έχει στη ζωή του ανθρώπου, η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη, καρδιοπαθειών, εγκεφαλικών επεισοδίων, θρομβοφλεβίτιδας, οστεοαρθρίτιδας κ.α.

Έρευνα που μέτρησε την αποτελεσματικότητα του βελονισμού για την απώλεια βάρους βρήκε ότι οι θεραπείες αύξησαν τη γκρελίνη, μια ορμόνη που ελέγχει την έναρξη των γευμάτων και μείωσαν τη λεπτίνη, την ορμόνη που ρυθμίζει την αποθήκευση λίπους και τον μεταβολισμό.

Η κατευθυντήρια αρχή είναι ότι ο βελονισμός μπορεί να ενισχύσει οποιαδήποτε άλλη στρατηγική ελέγχου βάρους περιορίζοντας την όρεξη, καταπνίγοντας τις λιγούρες, ενισχύοντας το μεταβολισμό, βελτιώνοντας την πέψη, ρυθμίζοντας τις ορμόνες που σχετίζονται με την παχυσαρκία και ενισχύοντας τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούνται τα θρεπτικά συστατικά. Ενισχύει επίσης τη λειτουργία του ήπατος, του οργάνου που παράγει πολλές χημικές ουσίες κρίσιμες για την πέψη, την επεξεργασία των θρεπτικών συστατικών και τη διάσπαση των λιπών.

Από τις πρώτες πρωτοποριακές εμπειρίες, η μέθοδος DIMANAT® εξαπλώθηκε στην Ιταλία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες με χιλιάδες ασθενείς που έχασαν βάρος με τη βοήθεια της  ωτοθεραπείας, προκαλώντας μεγάλο ενδιαφέρον και μεταξύ των επαγγελματιών και των μέσων ενημέρωσης.

Η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και το παράδοξο της δίαιτας

Παχυσαρκία: επιδημία της τρίτης χιλιετίας

Η παχυσαρκία είναι η πιο κοινή χρόνια ασθένεια του δυτικού κόσμου. Υπάρχουν περίπου 300 εκατομμύρια παχύσαρκοι στον κόσμο, μια επιδημία για την οποία έχει επινοηθεί ο αγγλοσαξονικός νεολογισμός “globesity” που περιγράφει  την ιδέα του φαινομένου. Είναι μια σύνθετη ασθένεια λόγω γενετικής, περιβαλλοντικής και ατομικής, που καθορίζουν μια αλλαγή στο ενεργειακό ισοζύγιο, με αποτέλεσμα την αύξηση του σωματικού βάρους που προκαλείται από την υπερβολική συσσώρευση λιπώδους ιστού στο σώμα.

Η αύξηση βάρους μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο εάν υπάρχει θετική ισορροπία μεταξύ της πρόσληψης θερμίδων και της κατανάλωσης ενέργειας, λόγω μιας κατάστασης υπερφαγίας που σχετίζεται με μειωμένη σωματική δραστηριότητα. Αυτές οι συνθήκες είναι χαρακτηριστικές του τρόπου ζωής των βιομηχανικών χωρών, όπου η αφθονία των τροφίμων συνοδεύεται από έναν τρόπο ζωής που σταδιακά αλλά σίγουρα θα μειώσει τις πιθανότητες μετακίνησης. (D’Amicis A et al., 2006)

Η θεραπευτική προσέγγιση στο πρόβλημα της παχυσαρκίας ήταν πάντα σε μεγάλο βαθμό συνταγογραφική, με στόχο την απώλεια βάρους μέσω της μείωσης της πρόσληψης θερμίδων (διατροφικός περιορισμός). Στη φυσική ιστορία του παχύσαρκου υποκειμένου, τουλάχιστον στα αρχικά στάδια της θεραπείας, η απώλεια βάρους είναι ένα γεγονός σχετικά εύκολο να επιτευχθεί, ανεξάρτητα από τον τύπο της εφαρμοσμένης δίαιτας. Προκύπτουν προβλήματα στην παρατεταμένη θεραπεία, ιδιαίτερα στη μακροχρόνια διατήρηση του χαμένου βάρους.

Σε μια κλασική πλέον μελέτη του 1959 από τους Stunkard και McLaren, τα 2/3 των ανθρώπων που χάνουν βάρος το ξανακερδίζουν μέσα σε ένα χρόνο και μετά από πέντε χρόνια οι περισσότεροι που κάνουν δίαιτα ανακτούν το αρχικό βάρος. (Stunkard AJ et al., 1959) Ο θερμιδικός περιορισμός είναι για τον οργανισμό μια στρεσογόνος κατάσταση, με την ενεργοποίηση μιας πολύπλοκης νευρο-ενδοκρινο-μεταβολικής αλυσίδας, ακολουθούμενη από έναν αριθμό σημάτων συναγερμού που υποδεικνύουν την ανάγκη ενέργειας.

Το πιο σημαντικό αντιπροσωπεύεται από το αίσθημα της πείνας. Μπορεί να έχετε ψυχοσυναισθηματικές αλλαγές όπως άγχος, εχθρότητα, θυμό, ευερεθιστότητα, χαμηλή διάθεση, που συχνά σχετίζονται με επεισόδια λαχτάρας και υπερφαγίας. Σε αυτήν την κατάσταση επισφαλούς ισορροπίας, η απώλεια του ελέγχου στον θερμιδικό περιορισμό είναι ένα γεγονός ακόμη πιο πιθανό, ειδικά σε καταστάσεις ιδιαίτερης συναισθηματικής δέσμευσης. Στο υπόλοιπο του διατροφικού περιορισμού, τα επεισόδια ανεπάρκειας πολλαπλασιάζονται και συχνά ο ασθενής εγκατέλειπε οριστικά τον θεραπευτή του (φαινόμενο έκλειψης).

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, από την οποία απουσιάζει κάθε μορφή διατροφικού ελέγχου, το βάρος αναπόφευκτα αυξάνεται, ξεπερνώντας συχνά το αρχικό, διαμορφώνοντας το λεγόμενο Σύνδρομο Κύκλου Βάρους. Και «τώρα ομόφωνα αποδέχτηκε ότι οι επαναλαμβανόμενοι θερμιδικοί περιορισμοί, και οι συνακόλουθοι κύκλοι διακύμανσης του βάρους, που συνεπάγονται σταδιακή αύξηση του βάρους. Παραδόξως, θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι «οι δίαιτες οδηγούν στην παχυσαρκία». (Bosello O et al., 1998) Η διεθνής επιστημονική κοινότητα συμφωνεί πλέον ότι καμία συνταγή (διαιτολογική υποστήριξη  ή/και φαρμακολογική) δεν έχει, από μόνη της, την ικανότητα να μειώνει μόνιμα το βάρος σε παχύσαρκα άτομα, εάν ταυτόχρονα δεν αλλάξει η διατροφική συμπεριφορά και τρόπο ζωής. (Melchionda N, 1996) Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι ο διατροφικός περιορισμός, αν δεν υποστηρίζεται από επαρκή ψυχολογική υποστήριξη, φαρμακοθεραπεία και γιατί όχι, βελονισμό, φαίνεται να είναι καταδικασμένος σε αποτυχία.

Η μέθοδος DIMANAT®

Η παχυσαρκία είναι ένα πρόβλημα που επηρεάζει περίπου το 40% του ιταλικού πληθυσμού, αλλά παρά τη σημασία του προβλήματος, τα διαθέσιμα δεδομένα σχετικά με τις διάφορες μορφές θεραπείας προσφέρουν αποτελέσματα μάλλον τρομακτικά, ιδιαίτερα αν αναλυθούν μακροπρόθεσμα πρωτόκολλα.

Η κλασική θεραπεία της παχυσαρκίας, που βασίζεται στον διατροφικό περιορισμό των θερμίδων – συχνά συνδέεται με τη χρήση ανορεκτικών φαρμάκων, ενώ δείχνει κάποια αποτελεσματικότητα στον καθορισμό μιας βραχυπρόθεσμης απώλειας βάρους, σίγουρα δεν είναι απαλλαγμένη από παρενέργειες.

Στην «Δίαιτα» που συχνά σχετίζεται με δυσμενείς παράγοντες: έντονη πείνα, λαχτάρα (ανεξέλεγκτη επιθυμία) για κάποιο φαγητό (συχνά γλυκά), άγχος, ευερεθιστότητα, κακή διάθεση (ψυχολογικές επιπτώσεις του περιορισμού της δίαιτας), όλα τα φαινόμενα που το δυσκολεύουν και σε ορισμένες περιπτώσεις περιπτώσεις αδύνατη η συνέχιση της διατροφικής πορείας. Ο ασθενής δεν μπορεί να χάσει βάρος, αντίθετα τείνει να αυξάνεται, το αποτέλεσμα είναι μια ψυχολογική άρνηση να συνεχίσει τη θεραπεία, οπότε ο ασθενής φεύγει από τον διαιτολόγο (φαινόμενο εγκατάλειψης/υποτροπής). Κατά τη διάρκεια αυτού της υποτροπής, το βάρος αυξάνεται αναπόφευκτα, υπερβαίνοντας συχνά το αρχικό. Είναι το σύνδρομο της επανάκτησης  βάρους, που συνήθως ονομάζεται σύνδρομο Yo-Yo. Αυτές οι διακυμάνσεις βάρους φαίνεται να δημιουργούν υψηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας και καρδιαγγειακών παθήσεων από τα παχύσαρκα άτομα με σταθερό σωματικό βάρος.

Για να βρούμε μια λύση σε αυτά τα προβλήματα, στραφήκαμε στις Μη Συμβατικές θεραπείες, σε αυτό το πλαίσιο την ωτική νευροτροποποίηση η οποία  έχει επιτύχει έναν σαφώς καθορισμένο ρόλο, τον οποίο πρόσφατες μελέτες και εργαστηριακές μελέτες έχουν μελετήσει μέχρι τους καλύτερους νευροφυσιολογικούς μηχανισμούς.

Η μέθοδος DIMANAT® (Dimagrire naturalmente- χάσε βάρος φυσικά)   αναπτύχθηκε από την ομάδα μελέτης μας,(Πανεπιστήμιου του Sassari) και αντιπροσωπεύει μια ενδιαφέρουσα νέα ολοκληρωμένη προσέγγιση στο πρόβλημα του υπερβολικού βάρους.

Η δυνατότητα επηρεασμού της διατροφικής συμπεριφοράς με διέγερση επακριβώς καθορισμένων ζωνών του αυτιού, είναι το ιδιότυπο στοιχείο στη χρήση αυτής της θεραπείας για τη θεραπεία της παχυσαρκίας. Η διατροφική συμπεριφορά του ατόμου είναι το αποτέλεσμα της στενής αλληλεπίδρασης περιβαλλοντικών, γνωστικών, συναισθηματικών και βιολογικών, τα οποία σχηματίζουν ένα πυκνό δίκτυο πολύ δύσκολο να αναλυθεί. Τα βιολογικά, που αντιπροσωπεύονται από αισθήσεις πείνας και κορεσμού, παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην πρόσληψη τροφής σε σύντομο χρονικό διάστημα και σε αυτές τις πτυχές φαίνεται ότι πρωτίστως η διέγερση του αυτιού.

Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι η διέγερση του αυτιού μπορεί να αλλάξει σημαντικά την όρεξη που προορίζεται ως λαχτάρα για φαγητό και τον προσανατολισμό της σκέψης για να επιτευχθεί το ίδιο: αυτό επιτυγχάνεται με την έναρξη του πρώιμου κορεσμού κατά τη διάρκεια και μεταξύ των γευμάτων.

Ως εκ τούτου, βελτιώνει την τήρηση των διατροφικών περιορισμών και αυτό προάγει την απώλεια βάρους. Επίσης πολύ συχνά στους παχύσαρκους, λόγω της εναλλαγής περιοδικών χαοτικών διατροφικών περιορισμών με στιγμές ολικής διατροφικής αναστολής, αναπτύσσεται με την πάροδο του χρόνου μια αποδιοργανωμένη διαδικασία ψυχοβιολογικών μηχανισμών ελέγχου της συμπεριφοράς σίτισης, με πλήρη ή μερικό αποσυγχρονισμό μεταξύ εξωτερικών ερεθισμάτων και συναισθημάτων. του κορεσμού, των φυσιολογικών διεργασιών και των λειτουργιών νευροδιαβιβαστών. Από αυτούς τους ασθενείς η διέγερση του ωτός φαίνεται να ασκεί μια δράση επαναφοράς των μηχανισμών εσωτερικού ελέγχου, ικανή έτσι να διατηρήσει μια πιο σωστή συμπεριφορά σίτισης, από την οποία μια μικρή ανάκτηση του χαμένου βάρους.

Αυτά τα αποτελέσματα υποδεικνύουν την διέγερση του ωτός ως ένα αποτελεσματικό εργαλείο που μπορεί να αποτελέσει μέρος ολοκληρωμένων μοντέλων που χρησιμοποιούνται στη θεραπεία ασθενών υπέρβαρων, μιλώντας τόσο στο στάδιο του διατροφικού περιορισμού, όσο και στο όχι λιγότερο σημαντικό από τη διατήρηση του επιτυγχανόμενου βάρους.

Τα γραφόμενα πάρθηκαν και μεταφράστηκαν από τα Ιταλικά στα Ελληνικά από την επίσημη ιστοσελίδα της http://www.dimanat.eu/

Παρουσίαση εργασίας του Κυπριακού Ινστιτούτου Ψyχοθεραπείας (Κ.Ι.Ψ) με θέμα την ωτική νευροτροποποίηση και διατροφή στην θεραπεία της παχυσαρκίας στο Παγκόσμιο συνέδριο του 2019 της συνθετικής Ψυχοθεραπείας στην Λισαβόνα ,Πορτογαλλία! (SEPI)

Πάνος Πλατρίτης

Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

LITERATURE REFERENCES

D’Amicis A, Panetta V, L Gargiulo, Adam D, P Vittori (2006) Epidemiology of obesity. Recent data and neuro-psychological disorders associated In: Institute Auxologico Italian 6th report on obesity in Italy. Franco Angeli, Milan Stunkard AJ, Mc Laren Hume-M (1959) The results of treatment for obesity. Arch Intern Med 103: 79-85 Bosello O, Bissoli L (1998) The fluctuation of body weight (Weight Cycling Syndrome) In: Bosello O (Eds) Obesity. A multidimensional Treaty. Editrice Kurtis srl, Milan Melchionda N (1996) Evolution of Obesity therapy. Management in the short and long term multi-dimensional. Edizioni Pendragon, Bologna Bazzoni G (2000) The intervention of the Auriculothérapie dans l’obésité et le controle du comportement alimentaire In: Abstracts of International IIIèmeSymposium Auriculothèrapie et Auriculomédicine Lyon 2000. Cho SH, Lee JS, Thabane L (2009) Acupuncture for obesity: a systematic review and meta-analysis. Int J Obesity for 33 (2): 183-96 Rigamonti AE, EE Muller (2006) Brain and obesity: neurobiology and neuropharmacology In: Institute Auxologico Italian 6th report on obesity in Italy. Franco Angeli, Milan Loi V, Meconcelli G, Let us I (2009) auricular acupuncture in the integrated treatment of overweight: clinical experience. In: Proceedings XXIII Congress S.I.R.A.A. Ed. SIRAA, Spoleto Asamoto S, Takeshige C (1992) Activation of the satiety center by auricular acupuncture point stimulation. Brain Res Bull 29 (2): 157-64 Zhao M, Liu Z, Su J (2000) The time-effect relationship of central action in acupuncture treatment for weight reduction. J Tradit Chin Med 20: 26-29 Shiraishi T, Onoe M, Kojima T et al. (1995) Effects of auricular stimulation on feeding-related hypothalamic neuronal activity in normal and obese rats. Brain Res Bull 36 (2): 141-8 Rabishong P (2010) Anatomy, Embryology and neurophisiology In: Romoli M (Eds) Auricular Acupuncture Diagnosis. Churchill Livingstone Elsevier Richards D, Marley J (1998) Stimulation of auricular acupuncture points in weight loss. Aust Fam Physician 27 Suppl 2: 73-7 S Choy DS, Eidenschenk E (1998) Effect of tragus clips on gastric peristalsis: a pilot study. J Altern Complement Med 4 (4): 399-403 Manca G (2009) Magnetopressione headset and improved compliance to dietary restriction in the patient with excess weight – Thesis Biennale Acupuncture Headset Course Ed. GSATN Geliebter A, Aversa A (2003) Emotional eating in overweight, normal weight, and underweight individuals. Eat Behav 3 (49: 341-7 Mannucci E, Rich V, Wheel CM (2001) Eating behavior in obesity. Pathophysiology and Clinical. Edra srl, Milan Rosen JC, Compas BE, Tacy B (1993) The relation among stress , psychological symptoms, and eating disorder symptoms: a prospective analysis. Int J Disord Sep; 14 (2): 153-62 Marucci S (2009) Auriculotherapy in compulsive hunger. Natural Medicine 3/2009 Napadow V, Webb JM, Pearson N, Hammerschlag R (2006) Neurobiological Correlates of Acupuncture The Journal of Alternative and Complementary Medicine 12 (9): 931-935 Billington JC, Briggs JE, Grace M, Levine AS (1991) Effects of intracerebroventricular injection of neuropeptide Y on Energy metabolism. Am J Physiol 260: R321-7 Kuo LE, Kitlinska JB, Tilan JU, Li L, Baker SB, Johnson MD, EW Lee, Burnett MS, Fricke ST, Kvetnansky R, Herzog H, Zukowska Z (2007) Neuropeptide Y acts directly in the periphery on fat tissue and mediates stress-induced obesity and metabolic syndrome. Nat Med 13.803 to 81 Kim EH, Kim Y, Jang MH et al (2001) Auricular acupuncture decreases neuropeptide Y expression in the hypothalamus of food-deprived Sprague-Dawley rats . Neurosci Lett 13; 307 (2): 113-6 Shen EY, Hsieh CL, Chang YH, Lin JG (2009) Observation of sympathomimetic effect of ear acupuncture stimulation for body weight reduction. Am J Chin Med 37 (6): 1023-30 R From the Grave (2004) Losing and maintaining weight. A new cognitive behavioral program. Positive Press, Verona Armellini F, Weber U, Bissoli L (1998) The highly Low-energy diets (VLED) In: Bosello O (Eds) Obesity. A multidimensional Treaty. Editrice Kurtis srl, Milan Bazzoni G (2009) Knowing the Auriculotherapy. editions

SCHEMA TERAPEUTICO DI AUTO-STIMOLAZIONE AURICOLARE (NEUROMODULAZIONE AURICOLARE) AD AZIONE ANSIOLITICA E ANTISTRESS

Come sostenuto dall’Organizzazione Mondiale della Sanità, in questo periodo è normale sentirsi tristi, confusi e spaventati. Lo stress e l’ansia non colpiscono solo gli adulti, ma anche i
bambini, che possono diventare più agitati e inquieti. Anche al di fuori del gruppo dei nostri pazienti, di oggi e di ieri, è emersa una richiesta di un aiuto per arginare gli effetti di queste
emozioni negative, che, come ormai è scientificamente dimostrato, possono influire sulle difese immunitarie nei confronti del virus.

Nel contingente, la difficoltà/impossibilità di utilizzare i nostri ambulatori, ci ha spinto a creare un semplice protocollo terapeutico di autostimolazione auricolare, applicabile non solo
da chi conosce già questa disciplina, ma anche da tutti coloro che vogliano utilizzarlo.
Lo schema terapeutico che abbiamo proposto, doveva avere queste caratteristiche: 1) Basarsi su un modello scientifico 2) Essersi precedentemente dimostrato efficace 3) Poter
essere applicato con facilità dallo stesso paziente o da un’altra persona non esperta in questa disciplina).3) Non essere invasivo. 4) Non necessitare di strumenti. 5) Non avere effetti
collaterali.
Razionale terapeutico
1. Il padiglione auricolare possiede una triplice innervazione: 1) vagale (ABVN), trigeminale (nervo auricolo-temporale), spinale – cervicale (C2-C3)
Esistono due distinti sistemi terapeutici auricolari che corrispondono ai territori di innervazione: 1) Sistema vagale-trigeminale, 2) Sistema spino cervicale.
Differiscono tra loro per i meccanismi neurobiologici che stanno alla base dell’azione terapeutica, modalità di stimolazione e ricerca dei punti.
2. La stimolazione terapeutica del sistema vago – trigeminale:
– ha un’azione antidepressiva e ansiolitica
– innalza il tono parasimpatico vagale e riduce il tono simpatico ( (Heart Rate Variability, HRV : RMSSD – LF/HF
– modula l’iperarousal e i meccanismi di stress cronico
– modula l’attività dei sistemi: neo-vagale mielinico (sistema delle relazioni sociali) e paleo-vagale amielinico (sistema viscerale e della risposta di stress), come previsto dalla Teoria
Polivagale di S. Porges.

3. La stimolazione terapeutica del sistema vago-trigeminale avviene quasi esclusivamente attraverso le fibre mieliniche A-beta (Aβ)
4. La stimolazione dei meccanocettori cutanei auricolari attiva le fibre Aβ
5. La stimolazione pressoria applicata sui punti auricolari (diametro 1-2 mm) o sulle micro-aree auricolari (di forma oblunga, con una superficie significativamente maggiore a quella
del punto) determina l’attivazione delle le fibre Aβ.
6. L’automassaggio manuale con l’indice di specifiche micro-aree auricolari è dunque capace di attivare le fibre Aβ delle vie auricolo-vagale e auricolo-trigeminale.
7. Secondo la letteratura scientifica internazionale consultata e l’esperienza clinica del nostro gruppo di studio, la stimolazione pressoria delle micro-aree: TF Shen Men A,
TF Anxiolytic A, TG Anxiolytic A ha un’azione ansiolitica ed è capace di contrastare i meccanismi d’insorgenza e di mantenimento dello stress cronico.
8. Integrando i dati della letteratura scientifica internazionale con la nostra esperienza clinica abbiamo inserito nel protocollo la Stimolazione Auricolare Tattile Bilaterale Alternata
(ABLAST) che nasce dall’integrazione della Bilateral Alternating Stimulation Tactile (BLAST) con la tecnica di stimolazione pressoria auricolare, in quanto abbiamo trovato che
questa modalità di applicazione migliora l’azione ansiolitica della terapia.